HỘI CHỨNG CUSHING
BS Phạm Kim Ngân
Hội chứng Cushing là gì?
Hội chứng Cushing được gây ra bởi tình trạng tăng nồng độ Cortisol cả nội sinh và/hoặc ngoại sinh kéo dài. Hóc môn cortisol giúp cơ thể hoạt động bình thường, nhưng khi nồng độ tăng lên cao sẽ gây ra triệu chứng.
Cortisol được sản xuất bởi tuyến thượng thận, nằm phía trên 2 thận. Tuyến thượng thận sản xuất hóc môn cortisol dưới sự điều hòa của tuyến yên ở não.
Điều gì gây ra hội chứng Cushing
– Uống thuốc nhóm steroids
– Sự phát triển bất thường của tuyến yên hoặc các bộ phận khác của cơ thể gây ra tín hiệu làm tuyến thượng thận sản xuất nhiều hóc môn cortisol.
– Bất thường của tuyến thượng thận làm sản xuất nhiều hóc môn cortisol.
Triệu chứng của hội chứng Cushing là gì?
– Tăng cân vùng mặt, cổ, bụng
– Da mỏng dễ lộ mạch máu, có thể có những vết rạn da lớn màu đỏ
– Mất kinh hoặc rối loạn kinh nguyệt
– Giảm mọc tóc ở nữ
– Da dầu mụn
– Yếu cơ gốc chi ở tay và chân
– Dễ gãy xương
– Đái tháo đường
– Tăng huyết áp và bệnh lí tim mạch
– Thay đổi tính tình, như trầm cảm, lo lắng hoặc tức giận
– Dễ nhiễm trùng
– Huyết khối tĩnh mạch chân
Xét nghiệm chẩn đoán hội chứng Cushing:
Xét nghiệm đo nồng độ Cortisol trong máu và nước tiểu. Đối với xét nghiệm nước tiểu, cẩn lấy mẫu nước tiểu trong vòng 24h.
Xét nghiệm chẩn đoán nguyên nhân hội chứng Cushing
– Xét nghiệm ACTH máu
– MRI não: tìm u tuyến yên nếu có
– CT scan bụng hoặc ngực: tìm u tuyến thượng thận hoặc u tiết ra ECTH
– Nồng độ CRH máu
Tài liệu tham khảo:
- Uptodate Patient education: Cushing’s syndrome (Beyond the Basics)
- Cushing syndrome – Symptoms and causes – Mayo Clinic