HỘI CHỨNG CHUYỂN HÓA
BS Phạm Kim Ngân
Hội chứng chuyển hóa là gì?
Hội chứng chuyển hóa chỉ một nhóm những yếu tố nguy cơ tim mạch mà nguyên nhân sâu xa liên quan đến sự đề kháng insulin. Hội chứng này bao gồm béo phì, tăng huyết áp, tăng đường huyết và nồng độ triglycerides máu tăng.
Béo phì, đặc biệt là béo trung tâm (kích thước vòng bụng lớn hơn 94cm ở nam và 80cm ở nữ)
Tăng đường huyết (đường huyết đói từ 100 đến 125 mg/dl hoặc HbA1C 5.7 đến 6.4%)
Tăng huyết áp (>130/85 mmHg) hoặc nếu bạn đang uống thuốc huyết áp.
Tăng nồng độ triglyceride máu (cao hơn 150mg/dL hoặc 1.7mmol/L) hoặc giảm HDL (thấp hơn 40mg/dL hoặc 1mmol/L ở nam hoặc 50mg/dL hoặc 1.3 mmol/L ở nữ), hoặc bạn đang uống thuốc điều trị rối loạn lipid máu.
Nguyên nhân hội chứng chuyển hóa
Hội chứng chuyển hóa có liên quan mật thiết với béo phì, lười vận động và sự đề kháng hóc môn insulin. Bình thường hóc môn insulin giúp cho phân tử glucose có thể vào tế bào và được sử dụng để tạo năng lượng cho cơ thể. Đề kháng insulin có nghĩa là tế bào không còn đáp ứng với hóc môn insulin nữa dẫn đến đường huyết tăng cao.
Yếu tố nguy cơ
– Thừa cân (chỉ số BMI tăng hơn 25 kg/m2)
– Mãn kinh ở nữ
– Tuổi
– Hút thuốc lá
– Chế độ ăn nhiều tinh bột
– Lối sống thụ động, ít tập thể dục
– Tiền căn gia đình có bệnh đái tháo đường hoặc hội chứng chuyển hóa
Những nguy cơ khi bệnh nhân bị hội chứng chuyển hóa
Đái tháo đường: đái tháo đường type 2 thường xảy ra ở những bệnh nhân có hội chứng chuyển hóa.
Bệnh lý tim mạch: bệnh nhân bị hội chứng chuyển hóa tăng nguy cơ bị các bệnh lý tim mạch bao gồm bệnh mạch vành như đau thắt ngực, nhồi máu cơ tim, bệnh lý mạch máu não như đột quỵ và tăng huyết áp.
Điều trị hội chứng chuyển hóa
Giảm cân. Ăn chế độ ăn giảm mỡ bão hòa, giảm muối Natri, ăn ít tinh bột, thịt đỏ, nhiều rau xanh.
Tập thể dục ít nhất 30 phút mỗi ngày, và ít nhất 5 ngày một tuần
Ngưng hút thuốc lá
Kiểm soát đường huyết, huyết áp, và lipid máu
Tài liệu tham khảo:
- Uptodate Patient education: The metabolic syndrome (Beyond the Basics)
- Mayo Clinic Patient health info: Metabolic syndrome