Trong bài viết về ‘Can thiệp mạch vành‘, Bác sĩ Chuyên khoa I Lê Thị Huyền Trang, Phó Trưởng khoa Hồi Sức Cấp Cứu Nội Tim Mạch, Bệnh viện Tim Tâm Đức đã cung cấp rất đầy đủ thông tin về Can thiệp mạch vành là gì? Mục đích và vai trò của can thiệp mạch vành trong điều trị bệnh tim? và Khi nào cần can thiệp mạch vành?.

Bài viết này đem tới những hướng dẫn chăm sóc cho người bệnh sau can thiệp mạch vành, và các điểm cần lưu ý.

Can thiệp mạch vành

Can thiệp mạch vành, còn gọi là can thiệp động mạch vành qua da (PCI), là một thủ thuật không phẫu thuật được sử dụng để điều trị các động mạch vành bị hẹp hoặc tắc nghẽn.

Thủ thuật này sử dụng một ống thông nhỏ (catheter) được đưa vào động mạch (thường ở vùng đùi hoặc cổ tay) và dẫn tới vị trí động mạch bị hẹp hoặc tắc. Sau đó, một bóng nhỏ sẽ được bơm căng để mở rộng động mạch vành, giúp tái lưu thông dòng máu đến tim.

Thường thì một stent (lưới kim loại nhỏ) sẽ được đặt vào trong động mạch để giữ nó mở sau khi bóng được rút ra.

Cách chăm sóc người bệnh sau can thiệp mạch vành

Sau can thiệp mạch vành, việc chăm sóc đúng cách là rất quan trọng để ngăn ngừa tái hẹp và các biến chứng khác.

Một số hướng dẫn chăm sóc bao gồm:

Uống thuốc theo chỉ định: Thuốc chống đông máu (như aspirin, clopidogrel) cần được sử dụng liên tục theo chỉ định của bác sĩ để ngăn ngừa hình thành cục máu đông trong stent.
Theo dõi sức khỏe định kỳ: Tái khám định kỳ để bác sĩ đánh giá tình trạng động mạch và stent, cùng với các yếu tố nguy cơ như huyết áp, cholesterol.
Thay đổi lối sống: Bỏ thuốc lá, duy trì chế độ ăn lành mạnh, ít chất béo và cholesterol, tập thể dục đều đặn và quản lý căng thẳng là những biện pháp quan trọng để ngăn ngừa tái phát.
Tránh các hoạt động gắng sức trong thời gian đầu: Sau can thiệp, bệnh nhân cần hạn chế hoạt động mạnh trong khoảng 1-2 tuần để đảm bảo mạch máu và stent được ổn định.

Ngoài ra, người bệnh hoặc thân nhân cần thông báo ngay khi thấy có triệu chứng bất thường. Nếu bệnh nhân có các triệu chứng như đau ngực trở lại, khó thở, hoặc sưng tấy tại vị trí luồn ống thông, cần thông báo ngay cho bác sĩ.

Lợi ích và rủi ro của can thiệp mạch vành

Lợi ích

Giảm đau ngực và triệu chứng: Hầu hết bệnh nhân sẽ cảm thấy giảm hoặc hết các triệu chứng đau thắt ngực sau can thiệp.
Cải thiện lưu thông máu: Động mạch được mở rộng sẽ cung cấp đủ lượng máu cần thiết cho cơ tim.
Giảm nguy cơ nhồi máu cơ tim: Đặc biệt khi được can thiệp sớm trong trường hợp cấp cứu, PCI giúp giảm tổn thương cho cơ tim.
Thời gian phục hồi nhanh: So với phẫu thuật, can thiệp mạch vành có thời gian hồi phục nhanh hơn và ít rủi ro hơn.

Rủi ro

Chảy máu hoặc nhiễm trùng: Tại vị trí luồn ống thông có thể xảy ra tình trạng chảy máu hoặc nhiễm trùng.
Tái hẹp động mạch: Dù đã đặt stent, một số bệnh nhân vẫn có nguy cơ bị tái hẹp mạch vành sau một thời gian.
Cục máu đông hình thành tại stent: Stent có thể gây ra hình thành cục máu đông, dẫn đến tắc nghẽn mạch vành.
Biến chứng về thận: Thuốc cản quang sử dụng trong can thiệp có thể ảnh hưởng đến chức năng thận, đặc biệt ở những người có tiền sử bệnh thận.